Οι σπίλοι (κοινώς γνωστοί ως ελιές) αποτελούν την κλινική εκδήλωση καλοήθους πολλαπλασιασμού κυττάρων που βρίσκονται φυσιολογικά στο δέρμα.
Οι σπίλοι (κοινώς γνωστοί ως ελιές) αποτελούν την κλινική εκδήλωση καλοήθους πολλαπλασιασμού κυττάρων που βρίσκονται φυσιολογικά στο δέρμα. Οι σπίλοι υπάρχουν σε όλους τους ανθρώπους. Κάποιοι σπίλοι παρουσιάζονται από τη γέννηση (συγγενείς σπίλοι), ενώ κάποιοι άλλοι αναπτύσσονται τις πρώτες δεκαετίες της ζωής (επίκτητοι σπίλοι). Οι σπίλοι μπορούν να εμφανισθούν οπουδήποτε στο ανθρώπινο σώμα, ωστόσο είναι πιο συχνοί στα μέρη του σώματος που είναι εκτεθειμένα στην ηλιακή ακτινοβολία. Η κληρονομικότητα παίζει επίσης σημαντικό ρόλο. Οι σπίλοι είναι εξαιρετικά συνήθεις. Οι ασθενείς καταφεύγουν στο γιατρό για τους σπίλους τόσο για κοσμητικούς λόγους, όσο και για ιατρικούς, γιατί ανησυχούν για τη φύση τους. Πολλοί από τους σπίλους μπορούν να διαγιγνώσκονται με απλή επισκόπηση από το δερματολόγο. Ο Δερματολόγος είναι ο πλέον αρμόδιος να αποφανθεί αν ένας σπίλος είναι καλοήθης ή ύποπτος. Ο Δερματολόγος θα κρίνει αν ο σπίλος χρειάζεται απλά μια παρακολούθηση ή αν πρέπει να αφαιρεθεί και ποιος θα πρέπει να είναι ο τρόπος αφαίρεσης ενός σπίλου, π.χ. χειρουργική αφαίρεση. Υπάρχουν πολλά και διαφορετικά είδη σπίλων. Ο λόγος που έχουν τόσο μεγάλη σημασία οι σπίλοι είναι το γεγονός ότι ενίοτε αποτελούν το υπόστρωμα πάνω όπου αναπτύσσεται κακόηθες μελάνωμα, ο πλέον επιθετικός κακοήθης όγκος του δέρματος. Διαγνωση Για να αξιολογήσουμε το βαθμό επικινδυνότητας ενός σπίλου λαμβάνουμε υπόψη μας τα εξής: Α (Asymmetry- ασυμμετρία): σπίλοι που το μισό της βλάβης είναι διαφορετικό από το άλλο μισό είναι δυνητικά πιο επικίνδυνοι να εμφανίσουν κακοήθη εξαλλαγή. Β (Borders- όρια): σπίλοι που τα όρια της βλάβης δεν είναι ομοιόμορφα αλλά ακανόνιστα, δαντελωτά ή οδοντωτά χρήζουν περαιτέρω προσοχής. C (Color- χρώμα): σπίλοι οι οποίοι δεν έχουν ομοιογενή κατανομή χρώματος, αλλά συνυπάρχουν διάφορα χρώματα όπως κόκκινο, ροζ, καστανό, μπλε και μαύρο χρειάζονται μια συστηματική παρακολούθηση. D (Diameter- διάμετρος): σπίλοι των οποίων η διάμετρος ξεπερνά τα 6mm είναι περισσότερο πιθανό να υποστούν κακοήθη εξαλλαγή. E (Elevation/Evolution- ανύψωση/εξέλιξη): εάν ένας σπίλος παρουσιάσει μια οποιαδήποτε αλλαγή από την αρχική του μορφολογία, εάν ο σπίλος μεγαλώνει, εάν ο σπίλος εμφανίζει κνησμό, πόνο ή οίδημα, εάν η βλάβη είναι παράξενη στην αφή ή παρουσιάζει αλλαγή στο χρώμα της (αποχρωματισμό ή υπέρχρωση), εάν ο σπίλος αιμορραγεί ή αν παρουσιάζει αλλαγή αισθητικότητας, κρίνεται επιτακτική και άμεση η επίσκεψη σε δερματολόγο. Δερματοσκοπηση
Η ιδιαίτερης σημασίας πρώιμη διάγνωση του μελανώματος διευκολύνεται σημαντικά με τη βοήθεια της δερματοσκόπησης των σπίλων. Πρόκειται για την εξέταση εκλογής των σπίλων για την πρώιμη ανίχνευση του δερματικού μελανώματος. Η δερματοσκόπηση των σπίλων είναι μία διαγνωστική μη επεμβατική απεικονιστική τεχνική που γίνεται με την βοήθεια ενός ειδικού εργαλείου, του δερματοσκοπίου. Το εφαρμόζουμε επάνω στους σπίλους χρησιμοποιώντας κάποια ειδικά έλαια ή γέλη ή νερό και διακρίνουμε μορφολογικά χαρακτηριστικά της δομής και του χρώματος των αλλοιώσεων που δεν είναι ορατά διά γυμνού οφθαλμού, μεγεθύνοντας τόσο όσο είναι δυνατόν για την ανίχνευση κάποιας κακοήθειας. Χαρτογραφηση Άλλη μια μέθοδος εξέτασης των σπίλων είναι η χαρτογράφηση. Η χαρτογράφηση πλεονεκτεί ως προς την δερματοσκόπηση, καθώς μας επιτρέπει να αξιολογήσουμε την εξέλιξη των σπίλων και των μελαγχρωματικών αλλοιώσεων σε βάθος χρόνου. Η χαρτογράφηση των σπίλων αποτελεί την πιο αξιόπιστη μέθοδο για την έγκαιρη διάγνωση του καρκίνου του δέρματος. Πρόκειται για καταγραφή των σπίλων του σώματος με τη χρήση ψηφιακής φωτογράφησης, ανάλυσης και αποθήκευσης των δερματοσκοπικών εικόνων σε ηλεκτρονικό υπολογιστή με την βοήθεια ειδικού λογισμικού και σύγκριση με τις παλαιότερες εικόνες σε επόμενο έλεγχο. Η χαρτογράφηση των σπίλων πρέπει να γίνεται μία φορά ετησίως, εκτός αν θεωρηθεί αναγκαία ή επανεξέταση κάποιου σπίλου πιο σύντομα. Σπιλοι – Βιοψια Τέλος, κάθε ύποπτος για κακοήθεια σπίλος που εξαιρείται πρέπει να αποστέλλεται για βιοψία προκειμένου να εκτιμηθεί η ιστολογική του εικόνα με ακρίβεια και να διαπιστωθεί αν υπάρχουν άτυπα κύτταρα και αν αυτός έχει εξαιρεθεί επί υγειών ορίων. Απευθυνθείτε στο δερματολόγο σας!!! Είναι ο πλέον αρμόδιος για την αξιολόγηση των σπίλων σας. Άτομα με πολλαπλούς σπίλους, άτομα με ανοικτό τύπο δέρματος, όσοι έχουν οικογενειακό ιστορικό μελανώματος ή κακοήθειας του δέρματος, άτομα με ιστορικό εγκαυμάτων στην παιδική ηλικία, όσοι έχουν σύνδρομο δυσπλαστικών σπίλων ή έχουν γιγάντιους συγγενείς σπίλους κλπ είναι τα άτομα υψηλού κινδύνου για εμφάνιση μελανώματος και πρέπει να παρακολουθούνται στενά και συχνά.